Günümüzde sağlıklı yaşam arayışında olan birçok kişi, gıda takviyelerini günlük rutinlerinin bir parçası olarak kullanıyor. Vitamin, mineral ve bitkisel ürünler içeren bu takviyeler, vücudun ihtiyaç duyduğu besin maddelerini sağlamayı vadediyor. Ancak uzmanlar gıda takviyelerinin yanlış veya aşırı kullanımının ciddi sağlık sorunlarına yol açabileceği konusunda uyarıyor.
Vitaminden kalsiyuma, omega 3’ten magnezyuma, zerdeçaldan biberiyeye… Geniş bir yelpazede kullanılan gıda takviyeleri sağlıklı mı? Konusunu 9. Köy muhabiri uzmanlara sordu.
Doktor Ayşe Yılmaz, gıda takviyesi kullanan bireylerin kendi sağlıklarını kontrol ettiklerine inandığını ifade ederek, “Çoğu kullanıcı, ilaç olarak tanımlanmayan gıda takviyelerinin yan etkisi olmayacağını düşünüyor. Ancak gıda takviyelerinin de yan etkilere ve interaksiyonlara sebep olabileceği unutulmamalı” dedi.
Gıda takviyelerinin de ilaçlar gibi farmakolojik olduğunu ve bundan dolayı da doktor veya diyetisyen kontrolünde kullanılması gerektiğini belirten Dr. Yılmaz, “Bunun sebebi gıda takviyelerinin kimyasal bileşeninin, yan etkilerinin ya da potansiyel ilaç etkileşimlerinin bilinmesi” uyarısında bulundu.
Yanlış kullanımın tehlikeleri
Gıda takviyesi ve ilaç arasındaki etkileşimin, ilaç etkisini azaltıp artırabileceği ya da beklenmeyen yan etkilere sebep olabileceği belirtiliyor.E vitamini ve aspirin etkileşimi sonucu antitrombotik (kanın zor pıhtılaşması) etkinin artabileceği aktarılıyor. Kalsiyum ve digitoksin/digoksin içeren ilaçların etkileşimi sonucunda da kardiotoksisit, ritim bozukluğu ve kardiyovasküler rahatsızlık gibi kalp problemlerinin oluşabileceği de belirtiliyor.
“Rutin olarak takviye alındığında zehirlenmeye sebep olabileceği” uyarısı da yapan Dr. Ayşe Yılmaz, vücutta eksiklikler görüldüğünde gıda takviyelerinin kısa süreli kullanımını önerdiklerini söyledi. Dr. Yılmaz, gıda takviyelerinin yetersiz beslenen insanlarda gıdanın yerini tutmaması gerektiğinin de altını çizdi.
Alerjik reaksiyonlar ve yan etkiler olabilir
Bazı gıda takviyeleri, alerjik reaksiyonlara ve yan etkilere de neden olabiliyor. Aşırı dozda tüketilen bazı bitkisel takviyeler, akciğerlerde iltihaplanmaya ve diğer sağlık sorunlarına da neden olabiliyor. Dr. Ayşe Yılmaz, “Zerdeçal gibi bazı bitkisel takviyeler, alerjik reaksiyonlar ve akciğer sorunlarına yol açabilir. Zerdeçalın içeriğindeki aktif bileşen olan kurkuminin anti-enflamatuar ve antioksidan özellikleri bulunmasına rağmen aşırı tüketimi veya bazı kişisel hassasiyetler, akciğerlerde inflamasyona veya toksisiteye yol açabilir. Özellikle zerdeçalın akciğer sağlığı üzerindeki olumsuz etkilerini göz önünde bulundurursak bu konuda daha dikkatli olunması gerekiyor.” dedi.
Bilimsel kanıt eksikliği
Sağlıklı bir yaşam için, her türlü takviyeyi bilinçli ve kontrollü bir şekilde kullanmak büyük önem taşıyor. Piyasada bulunan birçok gıda takviyesi, yeterli bilimsel kanıt olmadan pazarlanıp yanıltıcı bilgiler içerebiliyor. Bu durum, tüketicilerin yanlış ürünler seçmesine ve beklenmedik sağlık sorunlarıyla karşılaşmasına yol açabiliyor.
Uzmanlar, özellikle internet üzerinden satılan ve kaynağı belirsiz takviyeler konusunda dikkatli olunması gerektiğini belirtiyor.
Diyetisyen Serpil Kaya da, “Birçok gıda takviyesi, yeterli bilimsel araştırma yapılmadan piyasaya sürülüyor. Tüketiciler, bu ürünlerin vaatlerine inanarak sağlıklarını riske atabilirler. Güvenilir ve bilimsel olarak desteklenmiş ürünleri tercih etmek önemlidir” dedi.
